وظیفه روکش و عایق کابل چیست؟
عایق کابلهای برق با توجه به کاربرد آنها متفاوت میباشد و میتواند از جنس گاز، مایع و یا جامدات باشد. وظیفه اصلی عایقها محدود کردن جریان برق از هادی به زمین و یا پتانسیل پایینتر است. در این میان، عایقهای جامد علاوه بر اینکه مانع جریان الکتریکی میشوند، وظیفه محافظت از کابل در برابر عوامل محیطی و فشارهای مکانیکی را نیز بر عهده دارند.
عایق کابل برق باید علاوه بر تمام این ویژگیها، قابلیت ارتجاعی خوبی داشته و از ضخامت استاندارد برخوردار باشد. روکش کابل pvc یا همان پلی ونیل کلراید، متداولترین نوع عایقی است که برای انواع کابلها در برندهای مختلف از جمله بسیاری از محصولات سیم و کابل سیمیا مورد استفاده قرار میگیرد.
روکش کابل برق نیز که در بیرونیترین قسمت آن دیده میشود، وظیفه محافظت از عایق کابل در برابر فشارهای مکانیکی و عوامل محیطی را به عهده دارد. جنس روکش کابل نیز با توجه به مکانی که مورد استفاده قرار میگیرد متفاوت است که میتواند از جنس فولاد، آلومینیوم یا PVC باشد. در ادامه عایق PVC را بررسی کرده و تفاوت آن با xlpe را بیان میکنیم.
عایق pvc چیست و چه کاربردی دارد؟
Pvc یا همان پلی وینیل کلراید، نوعی پلیمر پلاستیکی بوده و از پرکاربردترین موادی است که در صنعت برق به عنوان عایق و روکش کابل مورد استفاده قرار میگیرد. پوشش پی وی سی با توجه به فرومالسیونی که دارد میتواند در برابر آب، خاک، کپک، روغن، نمک و مواد شیمیایی یا اشعه ماورابنفش مقاومت داشته باشد. البته مقاومت این پلیمر در برابر حرارت و اشعه ماورابنفش نسبت به سایر پلیمرها کمتراست.
از دیگر خواص این پلیمر میتوان به خاصیت ضد حریق و نسوز بودن آن اشاره کرد. البته به دلیل افت دی الکتریک در ولتاژهای بیش از یک کیلوولت، استفاده از این پلیمر توصیه نمیشود و این روکش باید دارای استاندارهای برقی بهبود یافتهتری باشد.
در ساختار روکش pvc عموما از مواد نرم کننده استفاده میشود و با توجه به میزان استفاده از این مواد، ویژگیها و خواص آن نیز تغییر میکند. در کابلهای فشار ضعیف عموما از این ماده به عنوان روکش و عایق استفاده میشود. این روکش در فرکانسهای بالا ازایجاد نویز و هم شنوایی در کابلهای مخابراتی جلوگیری کرده و تنها مشکل آن، عدم ارسال همزمان صدا و سیگنالهای کدگذاری شده میباشد.
در ساخت این روکشها از یک کد شناسایی استفاده میشود. دلیل استفاده از کد شناسایی این است که با دفن شدن کابلها در زیر زمین و وجود ترکیبات گوگرددار و و پایدار سازهای سربی که باعث به وجود آمدن سولفید سرب میشود، رنگ آنها به مرور زمان سیاه رنگ میشود. در حال حاضر روشهای پرهزینهتری مثل استفاده از پایدارساز کلسیم- باریم- سدیم نیز برای شناسایی این کابلها مورد استفاده قرار میگیرد.
تفاوت روکش کابل pvc و xlpe
Xlpe نیز نوعی پلیمز است که در ساختار روکش کابلها مورد استفاده قرار میگیرد. تفاوت روکش کابل pvc و xlpe در ساختار آنهاست. پلیمرهایی مثل xlpe و پلی اتیلن ساختاری غیر قطبی داشته و در برابر پلیمرهایی با ساختار قطبی مثل pvc ویژگیهای برجستهتری دارد. مقاومت عایقی بیشتر، مقاوت در برابر سایش ،مواد شیمیایی و دمای بیشتر، جزو این ویژگیها هستند. همچنین روکش xlpe عموما برای کابلهای فشار متوسط و فشار قوی کاربرد دارد، در صورتی که روکش pvc عمدتا برای کابلهای فشار ضعیف مورد استفاده قرار میگیرد.
بیشینه دمای کاری | مقاومت در برابر رطوبت | عملکرد در برابر اشعه | ولتاژ شکست (KV/mm در دمای ۲۰ درجه) | بدون هالوژن | |
کابل با روکش PVC | 70 درجه سلسیوس | زیاد | خود خاموش شونده | 25 | بله |
کابل با روکش xlpe | 90 درجه سلسیوس | کم | قابل اشتعال | 50 | خیر |